Rolls Royce – tradicija duža od jednog vijeka

Rođena u partnerstvu između Čarls Stjuart Rolsa i Frederika Henri Rojsa, kompanija Rolls Royce je svoj život počela daleke 1906. godine u Velikoj Britaniji.

Od samog početka cilj je bio napraviti najbolji automobil na svijetu, a čuveni Silver Ghost je bio onaj koji je trebalo da odigra tu ulogu. Stavljajući akcenat na detalje i izuzetne performanse, Silver Ghost je od prvog pojavljivanja 1906. godine postigao ogroman uspjeh.

Kao i većina proizvođača automobila u osvit Prvog svjetskog rata, i Rolls Royce se preorjentisao na proizvodnju za vojne potrebe.

Međutim, za razliku od većine, britanska firma počinje sa proizvodnjom avionskih motora, a kuroizitet je da je više od polovine motora koji su pokretali avione članica Antante bila baš Rolls Royce. Među njima je najpoznatiji bio čuveni Eagle.

Po završetku rata kompanija nastavlja sa istraživanjima u oblasti razvoja agregata, a rezultat je bio motor sa oznakom R, korišćen i u automobilima i u avionima, kasnije poznat po mnogim rekordima.

Poslijeratni period

U poslijeratnom periodu, pored razvoja motora, akcenat je stavljen i na nove modele automobila, i tako su rođeni Phantom I i Phantom II. Kako je tražnja rasla više nego što su vlasnici kompanije očekivali, sledeći logičan korak je bio i otvaranje pogona u SAD u državi Masačusets.

Sledeći uspješan korak za kompaniju bio je kupovina kompanije Bentley 1931. godine, što se ubrzo pokazalo kao izuzetno profitabilno za oba brenda. Tako su, u jednom dužem vremenskom periodu, Bentley i Rolls Royce bili mehanički gotovo identični, a R motor se ubrzo transformisao u veoma hvaljeni motor sa oznakom Merlin.

Frederik Rojs, na žalost, nije doživio da vidi uspjeh svojih motora na svim frontovima – preminuo je 1933. u sedamdesetoj godini života.

Ubrzo se nad Evropom nadvijaju teški oblaci Drugog svjetskog rata, a kompanija, poučena iskustvom iz prethodnog, opet akcenat stavlja na vojnu proizvodnju. Motor Merlin je ponovo u centru pažnje, sada kao glavni agregat koji pokreće avione Hurricane, Lancaster и Spitfire – glavne učesnike bitke za Britaniju.

Ubrzo je fabrika stradala u ogromnom požaru, ali uslijed konstantnog rasta tražnje i prodaje automobila, kompanija otvara nove pogone u mjestu Kru (Crewe, Chesire) i u Derbiju, a bivša fabrika 1946. postaje zvanično sjedište kompanije.

Modeli proizvedeni u tom periodu, uključujući i Silver Spirit, nisu bili u potpunosti rezultat striktno kompanijske proizvodnje, već je bilo i dosta kooperacije. Međutim, nakon Silver Spirita, svi modeli su bili rezultat isključivo kompanijske pameti i u potpunosti su proizvođeni u Rolls Royce fabrikama.

Najekskluzivniji Rolls Royce svih vremena

Model Phantom IV, najekskluzivniji Rolls Royce svih vremena, pojavio se 1950. godine. Proizvedeno je svega 18 komada Phantom IV, i svi su prodati članovima kraljevskih porodica i šefovima država. U tom periodu sa proizvodnih traka izlaze i modeli Silver Cloud I i II čiji su naslednici tokom 60-ih godina postali Silver Cloud III I Phantom VI.

Četrdesete i pedesete godine XX veka su bile izuzetno prosperitetne zbog čega je kompanija riješila da proširi svoj uticaj, pa 1966. godine kompanija kupuje i Bristol Siddeley, jednog od najvećih proizvođača avionskih motora u Velikoj Britaniji.

Početkom sedamdesetih godina kompanija ulazi u veliku finansijsku krizu. Nije bilo druge, britanska vlada je morala da interveniše pa dolazi do nacionalizacije kompanije, no to nije puno pomoglo niti rešilo problem.

Država 1973. godine dijeli kompaniju na dva dijela – avionsku i automobilsku industriju. Automobilska industrija je ubrzo prodata, a avionska je ostala u rukama države kao industrija od strateškog značaja kojoj, po svaku cijenu, “glava mora ostati iznad vode”.

Kompanija Vickers PLC kupuje Rolls Royce Motors 1980. godine. Silver Spirit je razvijen tokom 1981. godine i postao prvo vozilo koje se pojavilo pod novim brendom.

Nakon Silver Spirita kompanija razvija potpuno novu liniju, usmjerenu prije svega ka tržištima koja do tada nisu bila u prvom planu. Treba naglasiti da je nova linija bila orjentisana ka najsavremenijim ekološkim standardima i da se veoma vodilo računa o emisiji izduvnih gasova.

Volkswagen i BMW u trci za Rolls Royce

Vickersova kontrola kompanije se završava početkom 90-ih godina kada Rolls Royce ponovo biva stavljen na prodaju. U to vrijeme se smatralo da će najvjerovatniji kupac biti BMW, s obzirom da je bavarska kompanija jedno vrijeme snabdijevala Rolls Royce djelovima za Bentley. Međutim, u poslednjem momentu kupac postaje Volkswagen.

Gigant iz Volfsburga je neposredno prije toga kupio prava na statuu Spirit of ecstasy i oblik maske hladnjaka, dok je BMW kupio prava na logo RR i ime brenda.

Ubrzo su njemačke kompanije našle kompromisno rešenje, pa je Volkswagen, u želji da postane većinski vlasnik Bentley, odlučio da BMW-u proda pravo na statuetu Spirit of ecstasy za 40 miliona funti. Od januara 2003. godine brendovi Rolls Royce i Bentley, koji su prešli dug put zajedno, konačno su razdvojeni. Bentley postaje brend u vlasništvu VW-a, a Rolls Royce brend u vlasništvu BMW-a.

Iste godine se pojavljuje i novi Phantom, a za njim i Rolls-Royce Phantom Drophead Coupé i Rolls-Royce Phantom Coupé, koji kompaniji daju novi pravac razvoja u sledećem vijeku.

 

pmlautomobili.com