Iako su klasični američki automobili danas potpuna egzotika u ovim krajevima, prije nekoliko decenija oni su bili sasvim uobičajen dekor domaćih puteva. Poslijeratna Jugoslavija je bila jedan od najvećih kupaca US vozila u ovom dijelu Evrope, a pored službene namene, mašine iz Detroita su bile česte i u privatnim rukama. Na mnogim slikama iz pedesetih i šezdesetih se mogu razaznati ogromne krstarice parkirane po ulicama koje izgledaju kao gorostasi pored Fića, Tristaća i ostalih svakidašnjih vozila.
Nažalost, ogroman broj američkih automobila je nestao, sistematski uništavan i napuštan kad god je benzin poskupio, a rezervni djelovi bili teški za nalaženje. Na otpade su bacane čitave flote Chevrolet Impala i sličnih limuzina koje su pripadale raznim državnim preduzećima i upravi, a vozači su nevoljno zaduživali nove Tristaće ili Pezejce, užasnuti što su sa pet metara, par hiljada kubika, par stotina konja i 8 cilindara, spali na 1,3 litra zapremine.
Ipak, jedna beogradska garaža i dalje njeguje sjećanje na američki čelik i sjajni hrom. U ova četiri zida ne postoji bojazan za energetsku krizu, tehničke probleme ili cijenu registracije, ovdje je duh čuvenog Route 66 i dalje živ i jak koliko i moćne mašine Cadillaca, Buicka, Lincolna i flote Ford Mustanga. Svi automobili koje vidite na slikama su u odličnom stanju ili na putu da to postanu tokom procesa restauracije. Iako je svaki automobil priča za sebe, dovoljno legendaran da ispuni stranice i stranice teksta, moramo izdvojiti dvije stvari.
Prva su dva Cadillaca Eldorado Brougham iz 1957. i 1958. godine koji čekaju restauraciju. Čak i onima koji ne poznaju US auto-industriju, ime Eldorado simbolizuje najsjajnije automobile ovog legendarnog proizvođača, međutim, Eldorado Brougham je sveti gral svih ljubitelja Cadillaca. Reč je o super luksuznoj, veoma naprednoj i ručno rađenoj limuzini koja je napravljena u samo nešto preko 700 primjeraka. Vazdušno vješanje, moćan motor, krov od brušenog aluminijuma i sav mogući luksuz koji i danas zapanjuje, činio je da je Eldorado Brougham bio u tom momentu, najbolji automobil na svijetu. Doduše, i cijena je bila adekvatna, te je ovaj Cadillac koštao $13.000 što je bilo više i od Rolls Roycea tih godina. Danas, perfektni primjerci iziskuju dodavanje još jedne nule na originalnu cijenu.
Druga stvar je kolekcija Ford Mustanga koja kreće od prvog godišta, takozvanog ’64 ½ i završava se moćnim ’69 Sportsroof modelom koji ispod haube ima 302 V8 motor (5.0 litara) ali sve moguće performance dodatke. Ne znamo kako izgleda voziti ovu zvijer, ali sam zvuk na leru zahteva strahopoštovanje. Lični favoriti su predivni ’67 convertible i ’68 coupe, ali da imamo bilo koji od ovih automobila, doživotna sreća je zagarantovana.
Tu je i famozni ’67 Fastback, žute boje i sa starim tablicama iz Texasa koji u ćoškovima prtljažnika još uvek ima malo pijeska iz pustinje, i koji trenutno čeka da nakon restauracije ponovo galopira ovdašnjim putevima. U svakom slučaju, ova priča je tek najava za nekoliko automobila koje ćemo vam predstaviti kroz pojedinačne reportaže.