Početak globalne “naftne ere” – 23. septembar 1933.

1.08Kpregleda

23. Septembar 1933. se označava kao početak globalne “naftne ere”. Naime za 50.000 funti, Saudijski kralj Abdul Aziz je dao koncesiju za iskorištavanje i transport nafte američkoj kompaniji Standard Oil Co.

Američki geolozi su prije 85 godina stigli u Persijski zaliv i počeli pripreme bušenja u svrhu eksploatacije nafte, temeljeno na koncesijskom ugovoru koji je Standard Oil of California (SoCal) potpisao sa saudijskim kraljem Abdul Azizom, nakon prvih obećavajućih rezultata istraživanja 29. maja 1933. godine, kao i sa boljim uslovima koje su ponudili u odnosu na konkurentsku kompaniju Iraq Petroleum Co.

Koncesija je vrijedila 50.000 britanskih funti godišnje (funta je tada bila globalno sredstvo za plaćanje) i nosila je ekskluzivno pravo na istraživanje, vađenje i transport nafte na području saudijske kraljevine. Tako je nastala ARAMCO (Arabian American Oil Company), mješovita kompanija u koju su ubrzo ušli američki Texas Oil Co., potom Standard Oil of New Jersey, Socony Vacuum (iz kojeg je nastao Mobil).

Prve “komercijalne” količine nafte su pronađene u blizini Dhahrana, područje Dammam Dome, 1938. godine kada i počinje eksploatacija nafte. Prvi tanker sa sirovom naftom ARAMCO je isporučio 1939. godine, tako da su se ubrzo i početna ulaganja isplatila. 1950. je postalo jasno koliko su veliki potencijali naftnih nalazišta, tako da je ARAMCO pristao da sa saudisjkim vrhom dijeli profit od nafte.

Saudijska Arabija je 0970. godine bila tada najveći izvoznik nafte na svijetu, kao i jedna od utemeljivača OPEC (Organisation of the Petroleum Exporting Countries). OPEC je 1973. uveo embargo na isporuku nafte i time izazvao prvu veliku naftnu krizu koja je presudno uticala na automobilsku industriju. Embargo je izazvao vrtoglav rast cijena nafte, što je imalo za posledicu enormno bogaćenje zemalja koje su izvoznici nafte.

1980. godine Saudijska Arabija je preuzela vlasništvo nad mješovitom kompanijom ARAMCO, te tako postaje SAUDI ARAMCO, najveća naftna kompanija na svijetu.

Dokazane naftne rezerve Saudisjke Arabije su 18 procenata, čime su na drugom mjestu u svijetu, odmah poslije Venecuele koja raspolaže sa 20 procenata.